Hồi sinh nhờ truyền điện vào... não

Ảnh: Brainchannels.

     Ít ai có thể ngờ một phụ nữ 29 tuổi khỏe mạnh như Candice Ivey (Mỹ) lại suýt bị khai tử cách đây 12 năm. Nhờ được kích thích não bằng điện, cô gái được cho là dù không chết cũng chỉ sống thực vật này đã trở lại bình thường.

     Khi Candice Ivey 17 tuổi, một chiếc xe chở gỗ húc bẹp dí chiếc xe Chevy Blazer có cô trên đó. Cô không nhớ gì trong vòng 2 tháng sau. Bà Elain, mẹ cô kể, sau tai nạn, Candice bị hôn mê và các bác sĩ cho rằng cô không thể qua khỏi. Họ khẳng định não của cô bị hủy hoại hoàn toàn sau 1 tuần phù nề và xuất huyết.

      Nhưng chỉ vài ngày sau đó, Candice đã chứng minh dự đoán của các bác sĩ là sai. Khi bị tháo ống thở ôxy, cô vẫn tiếp tục thở bình thường, điều mà người chết não không thể làm được. Bà mẹ Elain giờ lại đối mặt với một quyết định khó khăn khác: Có nên cho con mình ăn hay không.

     Các bác sĩ bảo không bao giờ Candice có thể hồi tỉnh, nếu có thì cũng không thể sống độc lập. Trong trường hợp tệ nhất, cô phải sống thực vật vĩnh viễn". Nhưng cuối cùng, bà cũng quyết định đặt ống xông cho con gái, khiến cho nhiều bác sĩ ngỡ bà điên.

   "Bác sĩ phẫu thuật bảo tôi không nên hành hạ con gái bằng cách kéo dài sự đau đớn thể xác như thế. Thế nhưng lý trí mách bảo tôi rằng không có lựa chọn nào khác hơn là cứ nuôi Candice như ngày xưa cháu còn bé" - Elain kể.

     Trong một cố gắng hết sức mình để cứu con gái, bà Elain đã viết thư cho nhà phẫu thuật Edwin Cooper, đề nghị ông áp dụng thử nghiệm cho Candice một phương pháp trị liệu mới mà bà có nghe qua. Không lâu sau đó, Edwin đến gặp và thúc giục bà cho phép ông đặt một chiếc còng dẫn điện vào cổ tay Candice. Nó phóng ra một dòng điện 20 miliampe, đủ để giúp cho bàn tay cô gái nắm chặt lại và cánh tay rung lên chút ít, rồi đi đến dây thần kinh trung tâm, lối vào chính của não bộ. Theo ông, điều đó có thể giúp Candice thoát khỏi cơn hôn mê sâu hiện tại. Trong vòng 1 tuần, Edwin nhận thấy bệnh nhân có dấu hiệu tiến triển rõ rệt.

     Một tháng sau vụ tai nạn, nhà phẫu thuật Edwin Cooper hỏi Candice nhìn thấy bao nhiêu con lợn con ngoài sân trại. Cô thiếu nữ đưa 3 ngón tay lên. Chính xác.

     Sau 12 năm, Candice rất vui sướng khi ân nhân của mình - bác sĩ Edwin Cooper, 64 tuổi - đến thăm cô. Ông đã khóc khi nhớ lại câu chuyện về cô, khi nghĩ rằng cô gái khỏe mạnh vui sống này suýt nữa đã nằm dưới 3 tấc đất.

      Bác sĩ Edwin đã cứu sống được khoảng 60 người bị chấn thương não nặng nề kể từ giữa thập kỷ 1980 - thời điểm mà ông ngẫu nhiên phát hiện thấy, kích thích điện có khả năng đánh thức nhất định đối với não bộ trong tình trạng hôn mê sâu. Thời đó, ông có dùng thiết bị gọi là kích thích thần kinh để giải tỏa chứng co giật tứ chi của bệnh nhân bị tật đầu nhỏ (hộp sọ nhỏ bất thường, thường có suy giảm chức năng tinh thần và khả năng kiểm soát cơ bắp kém). Trong lúc điều trị, ông nhận thấy một bệnh nhân bắt đầu nhìn quanh căn phòng và biết cười khi có người bước vào, thay vì chỉ vô tri vô giác như trước kia.

     Bác sĩ Edwin cũng để ý thấy, khi đặt thiết bị kích thích lên một cánh tay bệnh nhân bị liệt tứ chi để tăng cường sức mạnh cơ nơi đó, cánh tay còn lại cũng có phản xạ mạnh hơn bình thường. Ông kết luận rằng, dòng điện trong lúc kích thích cơ tại chỗ cũng đã tự tìm đường lên não bộ, băng qua bán cầu não đối diện rồi kích thích các trung tâm đánh thức của bệnh nhân. Ông suy luận, nếu người nào đó khỏe mạnh bình thường nhưng tạm thời bị rơi vào hôn mê, việc kích thích não bằng điện cũng có thể giúp đánh thức họ giống như chúng ta khởi động lại não vậy.

     Edwin Cooper bắt đầu thử nghiệm giả thiết trên vào năm 1993. Candice là một trong những đối tượng nghiên cứu đầu tiên của ông, và tiến trình hồi sinh của cô cho đến nay vẫn được xem là màu nhiệm nhất. Edwin cũng thu thập dữ liệu của 37 bệnh nhân khác để hoàn thành 2 nghiên cứu quy mô cùng các đồng nghiệp tại Đại học Virginia và Đông Carolina. Kết quả chỉ ra rằng, những người được kích thích điện sẽ thoát ra khỏi hôn mê sớm hơn, hồi phục chức năng nhanh hơn so với người chỉ điều trị theo truyền thống. Họ cũng xuất viện sớm hơn và dù có bại liệt thì cũng nhẹ hơn, đa số không bại liệt toàn thân.

     Tuy nhiên, Edwin vẫn thừa nhận, 38 bệnh nhân của ông chỉ là con số nhỏ nhoi trong lĩnh vực đánh thức não khỏi cơn hôn mê, vốn có quá ít điều được biết và khó lòng giải thích tường tận mọi chi tiết.

     Các bác sĩ Mỹ chưa tin tưởng phương pháp của Edwin và thiết bị kích thích điện ông đang dùng. Tuy nhiên, ở Nhật Bản, từ 20 năm qua, các bác sĩ đã ứng dụng kích thích điện trên hàng trăm bệnh nhân, một số bị hôn mê nhiều năm trước khi được điều trị. Chứng cứ y học mà các bác sĩ Nhật thu thập được đã xác nhận những tuyên bố của Edwin và đem lại nhiều hy vọng cho gia đình bệnh nhân. Cũng dùng điện nhưng người Nhật sử dụng một phương pháp ngộ nghĩnh hơn; họ cấy những điện cực thẳng vào cột sống.

Nguồn Khoa Học & Đời Sống, Wired